Yeşil geleceğin anahtarı devasa ısı pompaları olabilir

Yapılan araştırmalar ısı pompalarını emisyonları azaltmak için en tesirli araçlar olarak nitelendiriyor. Birçok ülke ısı pompalarını yaygınlaştırmayı planlıyor ve bu sayede çok önemli ölçüde karbon salınımlarını azaltmayı hedefliyor. Heat the Streats teşebbüsü ise ölçeği büyüterek dev ısı pompaları kurmayı teklif ediyor. Bu kentlerin yahut kasabaların muhtaçlığını giderebilir.

Projenin ayrıntılarına geçmeden önce kimi temel bilgileri vermek faydalı olacaktır. Bu bağlamda, ısı pompaları rastgele bir yakıt yakmak yerine havada, toprakta yahut suda zati mevcut olan ısı ağırlaştırıp meskene transfer etmeyi sağlıyor. Bir nevi ısıyı bir yerden alıp bir yere taşımak denilebilir. Isı pompaları bu süreci 1 kilovat (kW) elektriği 3-5kW ısıya dönüştürerek inanılmaz bir verimlilikle yapıyor. Yani pratikte ücretsiz denilebilir.

Üstüne üstlük ısı pompaları için elektrik kaynağı da yenilenebilir güçse ısı pompalarının rastgele bir emisyon salınımı da olmaz. Heat the Streats projesi Birleşik Krallık’ta pilot bir bölgede uygulanıyor ve ülkenin şebekesine sağlanan elektriğin neredeyse yarısı yenilenebilir kaynaklardan geliyor. Yani proje İngiltere’nin net sıfır gayeleri için büyük bir potansiyele sahip. Birleşik Krallık hükümetinin iklim müracaat heyetine nazaran, 2030 yılına kadar Birleşik Krallık binalarının yaklaşık dörtte biri, 2050 yılına kadar dörtte ikisi ısı pompası kullanacak. Ülkedeki ısıtma sanayisi, emisyonların üçte birini oluşturduğunu da belirtelim.

Dev ısı pompaları

Heat the Streats, ısı pompalarının nasıl çalışabileceği konusunda yesyeni bir şablon vadediyor. Proje, toprak kaynaklı ısı pompalarının kullanılmasını gerektiriyor. Aslında oprak kaynaklı ısı pompaları, hava kaynaklı muadillerine nazaran daha verimlidir zira taban sabit bir sıcaklığa sahiptir. Fakat bu, bir hafriyat çalışması -daha çok sondaj- gerektirdiği için öteki çeşitlerine nazaran daha maliyetlidir.

Heat the Streats, ısı pompaları için ferdi kazılardan nurda sokağın 100 metreye kadar erişen 200’den fazla sondaj deliği kullanarak ölçeği devasa bir boyuta çıkarıyor. Bu deliklere yerleştirilen ısı boruları meskenlerde ısı pompalarıyla eşleştiriliyor. Yapılan süreç sonucunda ısı pompaları yaklaşık 50C’ye kadar ısıtma gerçekleştirebiliyor. Heat the Streats, temelinde ısınma muhtaçlığını bir nevi geniş bant internet yahut su kontağı üzere sunuyor. Altyapıda olan hizmeti kullanmak için ısı pompasını takmak kâfi oluyor. Münasebetiyle kişisel manada da maliyet noktasında önemli bir düşüş kelam konusu.

Toprak kaynaklı ısı pompaları meskenin muhtaçlığı olan tüm ısıtma ve sıcak suyu sağlamakta ve bunların saldığı sera gazı emisyonlarını yüzde 70 oranında azaltmakta. Heat the Streats, ısı pompalarına güç sağlamak için güneş gücü panelleri de kurmayı planlıyor. Hasebiyle sıfır emisyona da böylelikle ulaşılmış olacak.

Şehirlerde dev ısı pompaları nasıl kullanılacak?

Dev ısı pompalarını kasabalara, müstakil meskenlerin olduğu bölgeye kurmak nispeten kolay. Enfield, Londra’daki bir öbür Kensa projesi, çok katlı dairelere toprak kaynaklı ısı pompalarını kurmayı hedefliyor. Firma sondajlar için otopark alanlarını kullanmayı hedefliyor.

Sonuç olarak, uygun yerlerde ve uygun kurallarda dev ısı pompaları ferdi ısınma değil bölgesel ısınma kaynağı olarak kullanılabilir. Elbette bu her kente yahut konut yapısına uygun değil çünkü ısıyı 15. kata taşımak verimliliği düşürecektir. Bu noktada da ferdî ısı pompalarının kullanılması daha uygun olmakta.